Dolina Rospudy
Rospuda
Rospuda to niezwykle malownicza rzeka w północno - wschodniej Polsce, przepływająca przez Pojezierze Suwalskie i północno - zachodnią część Puszczy Augustowskiej, na północ od Augustowa. Rospuda bierze swój początek ze strumieni wypływających ze zboczy leżących w pobliżu Puszczy Rominckiej. Właściwa rzeka wypływa z Jeziora Czarnego, a dalej przepływa przez szereg wąskich, polodowcowych jezior: Rospuda Filipowska, Kamienne, Długie, Garbaś, Głębokie, Sumowo, Okrągłe, Bolesty i Rospuda Augustowska, do którego uchodzi. Poprzez rzekę prowadzi malowniczy, ale dość uciążliwy szlak kajakowy o długości 67 km.
W górnym biegu Rospuda ma wąskie i kręte koryto, strome brzegi, nurt szybki, a dno kamieniste. Na tym odcinku przypomina górski potok. W dolnym biegu rzeka wpływa w Puszczę Augustowską i tu nabiera zupełnie innego, nizinnego charakteru. Meandruje w podmokłej dolinie pośród puszczańskich uroczysk: Święte Miejsce i Młyńsko. Koryto staje się tu szerokie, a tereny przyległe torfowiskowe, tworząc tzw. Dolinę Rospudy.
Ochrona Doliny Rospudy
Dolina Rospudy to jeden z najcenniejszych obszarów torfowiskowych w Polsce, o naturalnych stosunkach wodnych. Jest ona objęta wieloma formami ochrony, stanowi m.in. obszar chronionego krajobrazu, strefę ciszy, obszar Specjalnej Ochrony Ptaków, węzeł ECONET–PL, należy do Zielonych Płuc Polski. Część z tych form ochrony ma znaczenie międzynarodowe.
Dlatego właśnie w ostatnich latach rozgorzała burzliwa dyskusja na temat zagrożeń płynących dla Doliny Rospudy i jej przyrody z powodu planów budowy w tym rejonie obwodnicy Augustowa. Wg ekologów, naukowców oraz Komisji Europejskiej Dolina Rospudy jest zbyt cennym przyrodniczo obszarem, by budować tu drogi. To jedno z osatnich tak naturalnych i dobrze zachowanych ostoi dzikiej przyrody w Polsce i Europie.
